yazıverdiklerim | sunaydemircan

Tarımsal üretimde batıyor muyuz?

2025 Güncellemesi Sistemik Körlük Uyarısı: Analiz Metodolojisinin Kritiği ve Simülasyon Önce şurada anlaşalım, bu tarımsal üretim meselesi, lineer nedensellik ile anlaşılamaz. Yani, Mercimek neden bitti? Çünkü 1993'te destekler kesildi. Doğru ama neden sadece bu değil ki. Kırmızı et neden bu kadar pahalandı? Çünkü üretim düştü . Doğru ama yine neden sadece bu değil. Buğdayı neden ithal ediyoruz? Çünkü ihtiyacımızı karşılamıyor... gibi. Her bir sonucun ardında, onlarca başka

Şişe şişe evrimleşen insanlığımızın bitmek bilmeyen karanlığı

Dün (18 Kasım 2025) bir haber çıktı, Şanlıurfa'nın Bozova İlçesinde marangoz atölyesinde çalışan bir çırağı (Muhammed K.), aynı atölyedeki çalışan bir kalfa ve arkadaşı ellerini bağlayarak, yüksek basınçlı kompresör ile makattan hava vererek şişirmişler ve 15 yaşındaki Muhammed sizlere ömür... İhtimal ki eğleniyorlardı. İçimden dedim ki, "İnsan evrimleşmiyor da içimizdeki şiddeti meşrulaştırma / üstünü örtme biçimlerimiz (görünme biçimi) evrimleşiyor". Sanki içeride bir yerde

Egemenlik ve Güç Nereye Gidiyorlar?

Cevizi aldın avucuna, sıktın, kırdın. Aferin, işte bu güç. “Şu gördüğün sınırlar içinde bütün cevizler benim, piyasayı da ben belirlerim, kırılacak cevizi de benden izinsiz kimse ceviz kıramaz” dediğinde ise bu egemenlik. “Ceviz oynamaya geldim odana” da türkü, burada yeri yok. Diyeceğim o ki, istediğin sonucu elde edebilme kapasitesine 'güç' deniyor. İlle kaba kuvvet gerekmez, bazen bilgi olur, bazen karizma, bazen para… Güç her yerde, her biçimde bulunuyor. Egemenlik ise,

Altın Hela Amerika

New York’da Guggenheim Müzesi’ni geziyorsun, bağırsaklar gurul gurul ötmeye başladı affedersin, çok sıkıştın, çok ama çok… Öyle böyle değil, bıraksan maazallah müze yeni eser kazanacak. Koştun tuvalete, bir elin düğmelerde, bir el kapıda… açtın kapıyı, ohhh…! O da ne? Tuvalet som altın, 18 ayar. Sifonu, kapağı, musluğu, içi dışı, her yeri altın. Adı da Amerika. Pantolon dizlerde, karşında altın hela, düşünüyorsun, “Altıma mı yapsam?” Amerika’nın içine sıçmak! Olacak iş mi?

Dil Klişesi: Kalem Kırıldı – Ferman Yazıldı

Önce bir küçük not: Beyin enerji harcarken cimridir. Belirsizlikle, boşlukla uğraşmaktansa, tekrar tekrar kat edilen, bilinen-güvenli yollarda seyahet etmeyi tercih eder. Bir kalıp 3-4 kez tekrarlanınca, serotonin yükselir, sinaptik bağlar kalıcılaşır. Otomatikleşir, rahatlar, enerjiyi korur… Sonra? Sonra, kalkar onu içine çeken dilin esiri olur. Konuya döneceğiz ama önce, şu arkaik kozmolojinin bahçesinde biraz kazı yapalım. Duymuşsundur, eskiden hakim ölüm cezası verince